
'De rede van Antwerpen', 1937
Olieverf op doek, 105 x 110 cm
Gesigneerd r.o. '37 a.vermeir'
Alfons Vermeir (1905-1994)
Geen twijfel mogelijk: al van verre herkennen we de schilderijen van de
Belgische kunstenaar Alfons Vermeir aan hun opvallende stijl. Het zijn ietwat
naïef en met ferme penseelstreken robuust weergegeven dorps-, stads- en
havengezichten, veelal gestoffeerd met enkele personen en niet zelden ook een
hondje. Daarnaast schildert hij interieurs met koffie- of theedrinkende mensen
(waarop uitnodigend een altijd witte koffie- of theekan op tafel pronkt) en een
enorme variatie aan taferelen uit het boerenleven: zaaien, maaien, oogsten,
wieden, schaften op het land, hij heeft het allemaal op doek of paneel vastge
legd. Jarenlang zwerft Vermeir, die wel gerekend wordt tot de laat-expressionisten,
door zijn geliefde Scheldeland, dat zijn voornaamste
inspiratiebron is geworden.
Al op jonge leeftijd wordt Alfons Vermeir gestimuleerd door de dorpsonderwijzer
(zelf een kunstenaar) en door zijn ouders om zijn onmiskenbare schilderstalent
te ontwikkelen. Hij volgt in de jaren 30 van de vorige eeuw een opleiding aan
twee Antwerpse Academies, wordt als beste student onderscheiden met de
De Keyser-prijs en krijgt onder meer les van Albert Saverijs. In de loop der jaren
evolueert zijn academische benadering, zo lezen we in twee omvangrijke monografieën,
tot een meer spontane expressie met de later zo typerende houterige
naïeve realiteit. Tijdens zijn leven verwerft Vermeir niet alleen in België
bekendheid, ook in Nederland wordt zijn werk gewaardeerd en in vooraanstaande
galerieën tentoongesteld.
'De rede van Antwerpen' is een vrij groot werk uit 1937. Het is een van zijn grote
Schelde- en havengezichten, dat hij heeft geschilderd in zijn atelier in de Hogere
Zeevaartschool. Van daaruit observeert hij de dagelijkse bedrijvigheid op het
water en de kades met in de verte de contouren van de stad Antwerpen. Van dit
vroege werk van Vermeir zijn wij elke dag opnieuw onder de indruk!
We filosoferen over de grauwe, sombere regenlucht, die wellicht symbool staat
voor de donkere oorlogstijd, die toen al voelbaar naderde. Het schilderij blijft ook
boeien omdat er veel te zien is en hoewel de tekening nog overheerst, heeft het
toch al de kenmerken van zijn latere gespierde, ongekunstelde, poëtische
olieverven, die ook zeer de moeite waard zijn.